In een schuur net buiten Sint-Martens-Voeren zijn de onderdelen van de kerststal opgeslagen. De mannen halen de spullen op met een tractor. Voor deze klus wordt ook de spierkracht van twee zonen ingezet.
Het spoorviaduct past maar net door de schuurdeur.
Een deel van de groep kerststalbouwers bij de opslagplaats. Van links naar rechts Roger Dodemont, Gie Claes, Lou Lemmens, Hugo Cornand en Locht Michel.
Lou parkeert zijn trekker met aanhanger voor de Sint-Martinuskerk.
De mannen sjouwen onderdelen de kerk in.
De balken waarmee het podium van de kerststal wordt opgebouwd, zijn in voorgaande jaren gecodeerd. Zo is duidelijk wat waar hoort te staan. Deze balk gaat naar het altaar.
Het koor van de kerk, waar de stal wordt gebouwd.
Jof, Irene en Hugo verwijderen kaarsen en bijhorende kandelaren zodat straks de hemel kan worden gehesen.
Ook Petrus moet wijken voor de hemel.
Het bouwen van het onderstel is precisiewerk. Alle balken, steunen en platen zijn daarom gecodeerd. Maar omdat er inmiddels vaker is gecodeerd, is het soms de vraag welke markering de juiste is. Als oudgediende heeft Jof meestal het antwoord.
Lou (links) en Gie plaatsen platen op het onderstel.
Jof legt uit hoe het volgens hem nu verder moet.
Tijd voor koffie. Irene, de vrouw van Jof, heeft koekjes gebakken en koffie gezet.
De hemel bestaat uit een ijzeren frame waarlangs een groot blauw doek met maan en sterren wordt geschoven.
De mannen rollen de hemel uit...
... en hijsen hem in het koor omhoog.
De poppen en opgezette dieren worden bij vrienden thuis in de kelder bewaard.
Met de aanhanger van Gie halen de bouwers de figuranten van de stal op.
De poppen en dieren worden zorgvuldig in de stal geplaatst. Hier Jef in actie.
Op een avond hoort Jof dat het stromende riviertje lekt. De volgende ochtend zijn hij en Jef er vroeg bij om het lek te dichten.
Gie zet een ijsvogeltje langs 'rivier de Voer'.
De bodem van de stal bestaat uit echt, zelfgestoken mos. Een heidens karwei, ook al omdat het steeds moeilijker wordt mos te vinden. Hugo tijdens de finishing touch.
Na twee weken noeste arbeid is de kerststal klaar. Het ziet er prachtig uit; de mannen kunnen trots zijn.
De Sint-Martinuskerk in Sint-Martens-Voeren met op de achtergrond het spoorviaduct.
Kerststal van Sint-Martens-Voeren
Ieder jaar is er vanaf eind november veel activiteit in de anders zo rustige Sint-Martinuskerk in het Belgische Sint-Martens-Voeren. Een groepje gepensioneerde mannen werkt dan twee weken lang aan de opbouw van een grote kerststal. Ooit begon de traditie met een eenvoudig stalletje, zoals in zoveel omliggende kerken. Maar dankzij een creatieve pastoor en enthousiaste parochieleden werd het tafereel groter en groter. Inmiddels is het hele koor van de kerk inbeslaggenomen door hoge takken, een metershoge hemel, vele poppen en opgezette dieren. Bijzonder is de dromedaris afkomstig uit een Frans circus. Het arme dier brak zijn poot en moest worden afgemaakt. Een dorpsgenoot tipte de kerststalbouwers.
Ook bezienswaardigheden van Sint-Martens-Voeren gingen deel uitmaken van de stal. De toren van de Sint-Martinuskerk, het in de Eerste Wereld Oorlog gebouwde spoorviaduct over de vallei van de Voer en de watermolen van Frissen zijn nu in miniatuur te zien in de kerk. De Zusters van de Carmel uit Argenteuil maakten een mooi kindeke Jezus van was.
De bouw van de kerststal begint met het ophalen van de onderdelen voor het podium, opgeslagen in een schuur aan de rand van het dorp. Met de trekker van Lou worden balken, staanders en grote platen naar het kerkje vervoerd. Als na een dag sjouwen, passen en meten het podium staat wordt de hemel geplaatst: een groot blauw doek met maan en sterren. Hiervoor heeft Jof met toestemming van de pastoor een gat geboord in het plafond boven het koor. Vanaf de zolder kan hij zo de hemel omhooghijsen. Als de hemel hangt, beginnen de mannen met het inrichten. Ze bekleden het podium met vers gestoken mos en plaatsen takken van soms wel vijf meter hoog langs het koor. Met de aanhanger van Gie worden tot slot de poppen en opgezette dieren opgehaald uit de kelder van een dorpsgenoot.
Van de huidige groep is Jof Dodemont het langst betrokken bij de bouw van de stal. Hij is 85 jaar; gedreven en onvermoeibaar. Hij heeft een sleutel van de kerk en is er elke dag vanaf negen uur. Verder werken dit jaar mee Hugo Cornand (64, de enige niet-gepensioneerde), Gie Claes (68), Lou Lemmens (71) en Jef Demollin (81). En af en toe wandelt iemand de kerk binnen om even mee te helpen. Irene, de vrouw van Jof, staat de mannen bij met koffie en zelfgebakken koekjes.
Na twee weken staat de stal. De mannen, stram van het werk, bekijken voldaan het resultaat. Ze grappen dat de kerkgangers over een aantal jaar in het koor zullen moeten gaan zitten omdat de kerk dan één grote kerststal zal zijn.